Lipawa
Trochę historii
Miasto to położone jest w Kurlandii, w zachodniej części Łotwy nad Morzem Bałtyckim. Jest to trzecie co do wielkości miasto na Łotwie, drugie pod względem wielkości miasto portowe Łotwy (za Rygą).
Położone jest nad dwoma jeziorami: Jezioro Tosmarskie oraz Jezioro Lipawskie. Dodatkowo dwa kanały dzielą miasto na trzy części. Sa to: Kanał Handlowy i Kanał Karosta.
W czasach Związku Radzieckiego Lipawa była miastem zamkniętym z powodu ustanowienia portu wojennego z magazynami broni nuklearnej. W 1991 roku miasto ponownie otwarto na świat. Ostatnie wojska rosyjskie opuściły miasto w 1994 r. W 1997 ustanowiono w Lipawie specjalną strefę ekonomiczną, która spowodowała szybki rozwój gospodarczy portu i miasta.
Co warto zobaczyć?
Turystyczne must-see w Lipawie są rozmieszczone bardzo niejednorodnie, więc jeśli planujesz szybkie zwiedzanie portu, udaj się do południowej i północnej części kurortu, które zajmują historyczne centrum i dzielnicę wojskowego miasta Karosta.
Głównymi symbolami starej części Lipawy są przede wszystkim Plac Różany, a także deptaki Zivju i Tirgonu.
Odnowiona w ramach niedawnego programu renowacji ulica Tirgonu może być pierwszorzędną strefą fotograficzną dla tych, którzy pilnie potrzebują selfie z zabytkowymi rezydencjami w tle. Innym miejscem, które raczej nie zostanie ominięte podczas spaceru po Lipawie, jest ulica Kungu, która przecina deptak Ziviu na odcinku między Placem Różanym a kościołem św. Anny. Warto pospacerować tą promenadą chociażby ze względu na dobrze zachowane kamienice z XVII-XVIII wieku i oczywiście ze względu na jeden z najstarszych budynków w mieście – dawny hotel Madame Hoyer. W czasach Wielkiej Ambasady to właśnie w tym budynku przebywał Piotr I, który bawił się w tutejszych tawernach i urządzał szlachetne „zakupy” w miejskich sklepach, w których prezentował się albo jako kapitan, albo policjant.
W południowej części znajduje się starówka z kilkoma, ciekawymi muzeami oraz niezwykle uroczy park nadmorski.
Zlokalizowane są tam liczne alejki spacerowe, place zabaw jaki i ciekawe pomniki.
Przy Graudu iela 42, 44 i 45 można podziwiać budynki, które są przedstawicielami Art Nouveau w Lipawie.
Nad jednym z kanałów (Kanał Handlowy) dzielących miasto na trzy części znajduje się latarnia morska. Zbudowana została na południowym falochronie rzeki Lipawy w pobliżu wejścia do portu, na terenie wojskowym bez dostępu.
Okrągła żeliwna wieża, zbudowana w 1868 r., ma 33 metry wysokości i jest pomalowana naprzemiennymi poziomymi czerwonymi i białymi pasami. Została prefabrykowana w Anglii. Latarnia została uszkodzona przez Niemców podczas I wojny światowej i naprawiona w latach 1923-25. Przetrwała II wojnę światową bez dalszych zniszczeń.
Kanał Handlowy (Tirdzniecības kanāls) o długości 3 km został wykopany w 1697 r. i łączy Jezioro Lipawskie z morzem. Końcowy fragment kanału stanowi port.
Niedaleko latarni, bo przy Zvejnieku aleja 11A, znajduje się ogromny Pomnik żeglarzy i rybaków zaginionych na morzu, który to został odsłonięty w 1977 roku. Innym ciekawym pomnikiem jest pomnik z hymnem miasta.
Prócz tego znajduje się tu także Katedra luterańska Świętej Trójcy zbudowana w stylu barokowym w latach 1742-1758. Po katedrze oferowane są wycieczki a widok z 55-metrowej wieży oferuje malownicze widoki na Lipawę i okolice.
Wewnątrz katedry znajdują się ogromne organy mechaniczne ze 131 rejestrami, 4 podręcznikami (klawiaturami) i ponad 7000 piszczałkami. Do 1968 roku były to największe organy mechaniczne na świecie. Zbudowane zostały przez Henricha Andreasa Conciusa w 1779 r.
Niedaleko katedry, przy Lielā iela 10 znajduje się budynek z posągiem Hermesa.
Przy ul. Pisarzy 13 (Rakstvežu iela 13) znajduje się Katedra katolicka św. Józefa, która powstała w latach 1894-1900. Przy jej budowie wykorzystano fragment wcześniejszego kościoła konsekrowanego w 1762 roku. Od 1938 r. jest katedrą utworzonej wówczas diecezji.
Po sąsiedzku, przy Mierzei Kurońśkiej (Kuršu iela 5-7/9) znajduje się Targ Piotrowy (Pētertirgus). Secesyjny budynek hali targowej zbudowany został w 1910 r. między trzema świątyniami – kościołem św. Anny, katedrą św. Józefa i nieistniejącą już dziś synagogą. W hali, wzorem hiszpańskich Mercado można kupić prawie wszystko.
Przy Peldu iela znajduje się narożnikowa neogotycka kamienica zbudowana w 1902 r. , którą zaprojektował Paul Max Bertschy. Przy tej ulicy znajduje się także wiele innych budynków z końca XIX i początku XX wieku.
Przy ulicy Kungu 24 znajduje się Dom Piotra Wielkiego. Ten uroczy dom jest nie tylko jednym z najstarszych budynków w Lipawie, ale także wyróżnia się tym, że gościł rosyjskiego cara podczas jego podróży do Europy Zachodniej w 1697 roku.
Po sąsiedzku, na narożniku Kungu 26 i Bāriņu 33 znajduje się kolejny zabytkowy dom, który został zbudowany tylko dwa lata później. Służył jako mieszkanie dla króla Szwecji Karola XII, rywala cara podczas Wielkiej Wojny Północnej (1699-1721).
Przy ul. Uliha znajduje się Cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Cerkiew została wzniesiona na potrzeby stacjonującego w Lipawie 178 wendeńskiego pułku piechoty. Jej budowa rozpoczęła się w 1894 r., natomiast 3 marca 1896 r. gotowy obiekt sakralny został poświęcony. Łączny koszt budowy świątyni zamknął się w kwocie 7713 rubli 66 kopiejek.
W 1993 r. budynek został obrabowany i podpalony, wskutek czego wiele zabytkowych ikon i naczyń liturgicznych zaginęło lub uległo zniszczeniu. Obiekt został odbudowany w poprzedniej postaci.
Nad kanałem, w Starym Porcie 29 (Vecā ostmala 29) znajduje się Hotel Libava. Ten designerski hotel mieści się w zabytkowym budynku z 1772 roku, który przez lata służył jako komora celna, punkt obserwacyjny a także restauracja.
Środkową część miasta zajmuje Nowe Miasto, w której także jest wiele ciekawych atrakcji.
Przy Jaunā ostmala 7/9 znajduje się Pomnik Uczestników II Wojny Światowej.
W północnej części znajduje się Karosta. Zlokalizowane jest tam jedyne więzienie wojskowe w Europie otwarte dla turystów. Więzienie, z którego nikt nigdy nie uciekł. Można tam nawet spędzić noc.
Prócz tego w tej części miasta odwiedzić można prawosławną cerkiew św. Mikołaja z 1903 roku, która to zachwyca kunsztownymi zdobieniami oraz licznymi obrazami.
Niedaleko więzienia Karosta można odwiedzić wysadzone północne fortyfikacje. Twierdza i kanał Karosta były pierwszymi obiektami zbudowanymi w całym masywnym kompleksie wojskowym Karosta.
Pod koniec XIX wieku w wielu miejscach powstały forty i umocnienia brzegowe z obroną artyleryjską – na wyspie Sveaborg, forty nad Zatoką Fińską, Kronsztad, Osovetz (obecnie terytorium Polski), łańcuch umocnień Bukowiny i Besarabii wzdłuż granicy austrowęgierskiej.
Forty Liepaja są podobne do fortu Port-Artur na dalekim wschodzie Rosji. Umocnienia Karosta zostały zbudowane w latach 1893-1906, pracami kierował autor projektu, generał-major Ivan Mc-Donald. Część obwarowań połączono kanałami i kolejką wąskotorową. Flota marynarki wojennej Liepaja liczyła 140 okrętów wojennych i 30 okrętów podwodnych.
Kolejne fortyfikacje znajdują się na wschód od więzienia, niedaleko Jeziora Tosmary, przy 14.novembra bulvāris 82/86. Twierdza Rodan jest pozostałością carskiej twierdzy z końca XIX wieku, w której w 1919 roku toczyły się ciężkie bitwy podczas łotewskiej wojny o niepodległość. Można ją zwiedzać od czerwca do sierpnia a bilet kosztuje 3.50€.
Prócz tego można udać się na plaże i korzystać z wypoczynku nad morzem.
Komunikacja miejska
Lipawa ma bardzo dobrze rozwiniętą sieć transportu publicznego: tramwaje wciąż znajdują się na ulicach miasta, które uzupełniają standardowe autobusy i minibusy. Bilet na wycieczkę można kupić u kierowcy (będzie kosztował więcej), a także w biurach turystycznych, w kasach sklepów Maxima oraz w kioskach Narvesen. Istnieje system ujednoliconych kart podróży. Dostępne są również karnety na każdy rodzaj transportu publicznego z osobna, na wszystkie rodzaje transportu, na dni robocze, na każdy dzień i na popołudnia.
Cena biletu w jedną stronę – 0,7€ (u kierowcy – 1€), karnet dzienny – 2,50€; bilet na 10 przejazdów – 6,60€. Trasy i godziny transportu publicznego można zobaczyć na mapie drogowej Lipawy (Liepaja), klikając link: https://www.marsruti.lv/liepaja/#liepaja/map/en
Osoby z niepełnosprawnością I i II grupy otrzymują bezpłatne bilety, które wystawiane są przez kierowców wszystkich autobusów, tramwajów i minibusów.
Jak dojechać?
Do Lipawy (Liepāja) bez problemu dostaniemy się transportem publicznym z Rygi (Rīga). Bilet na pociąg nr 721 kupimy tutaj, czas podróży trwa 3h19min a bilet z 10% zniżka przy zakupie online kosztuje 6,66€ . Czas odjazdu ze stacji w Rydze to odpowiednio 13:46 i 18:25.
Bilety autobusowe na trasie Rīga-Liepāja kupimy tutaj. Bilet kosztuje 8,65€ a czas jazdy wynosi 3h45min. Podróżni mogą również wybrać podróż autobusem z innych miast. Lipawa ma także regularne połączenia z: Windawą, Kuldygą, Połągą i Kłajpedą.
Oprócz tego od 27 marca do 24 września, w poniedziałki, środy, piątki i niedziele można polecieć z Rygi do Lipawy samolotem linii AirBaltic. Czas lotu – 40 minut, Cena biletu na trasie RIX – LPX za lot w jedną stronę wynosi 14,37€.
