Toprak Kala
Złoty Pierścień Zamków
Zanim napiszę parę słów o Toprak Kala należy wspomnieć o Ellik Kala w Uzbekistanie. Zwrot ten oznacza „Pięćdziesiąt Fortów” i mowa tu o ruinach starożytnych miast i twierdz, które wyłaniają się z czerwonych równin pustyni Kyzylkum.
Obszar znany również jako Golden Ring, z miejscami takimi Toprak Kala, to niezwykłe miejsce do odwiedzenia w Uzbekistanie.
Ruiny miast i twierdz, znane łącznie jako Złoty Pierścień w Uzbekistanie, znajdują się w historycznym regionie Chorezmu.
Pustynne osady powstały tam w czasach Chrystusa. Chorezm było wówczas popularną oazą na pustyni, zapewniającą wodę i odpowiedni klimat dla upraw roślin.
Dziś Chorezm jest podzielony pomiędzy Uzbekistan, Kazachstan i Turkmenistan.
Toprak Kala
Toprak Kala to miasto, którego początki sięgają I do V wieku. AD. Odkopane zostało przez Sergey’a Tolstova w 1938 roku i jest uważane za najważniejszy zabytek na Chorezmie z czasów Kuszan. Było stolicą Chorezmu w III wieku.
Zgodnie z planem miasto miało formę prawidłowego prostokąta. Budynek ma wymiary 500m x 300m i był otoczony murem z cegieł o wysokości od 10 do 15 metrów. Pałac Królewski w północno-zachodniej części miasta został zbudowany na wzniesieniu wznoszącym się około 15 m ponad pozostałą część miasta.
Do dziś zachowały się trzy monumentalne wieże o wysokości 25 m. Przed pałacem znajdował się teren świątynny ze świętym ogniem. Miasto podzielone było ulicami na kilka dzielnic z blokami mieszkalnymi o 150-200 pokojach. Sala Królów zajmowała powierzchnię 280 metrów kwadratowych.
Malowidła ścienne i monumentalne rzeźby w glinie były dziełem szkoły artystycznej, która pod wpływem sztuki graceo-baktryjskiej mogła rozwinąć specyficzny styl chorezmianu. Pomieszczenia pałacu miały kolorowe malowidła ścienne.W północno-zachodnim narożniku znajdował się pałac namiestnika – potężny zamek z trzema wieżami.
Świątynia pożarowa znajdowała się na południowy wschód od zamku. Długa ulica dzieląca miasto na dwie części prowadziła od świątyni ognia w kierunku południowym. Odchodzące z niej pasy oddzielały masywne bloki mieszkalne, tworzące stolicę Chorezmu.
Twierdza służyła jako rezydencja Khorezmszaków, gubernatorów kraju do 305 r. Liczne agresywne wojny zmusiły gubernatorów do opuszczenia swoich rezydencji, a miasto popadło w ruinę.
Podczas wykopalisk archeologicznych odnaleziono monety, fragmenty kostnic (zoroastrianowskie dzbany kanopskie), wspaniałe okazy kultury artystycznej: cienka tkana ceramika, wełna, tkaniny jedwabne, złote ozdoby oraz naszyjnik z 300 szklanych paciorków, pasty, bursztynu, koralowców, misek.
Znaleziono także małe miedziane krążki z portretami panujących w Chorezmie i dokumentami pisanymi na drewnianych tabliczkach lub na skórach. najstarsze dokumenty na tym terenie (207, 231 i 232 AD).
Zrekonstruowano niektóre części twierdzy.
Archeolodzy odkryli także warsztaty produkujące łuki, które rozsławiły Chorezm. Architektura zabytku jest niezwykłym przykładem sztuki urbanistycznej i fortyfikacyjnej dawnego Chorezmu.
Podróżując do Toprak Kala oraz innych fortec (Kala) proponuję robić to wiosną lub jesienią. Zimą na pustyni jest mroźnie.
Okres letni nie sprzyja odwiedzaniu tych miejsc, gdyż jest bardzo gorąco. Należy także pamiętać o zabraniu ze sobą wody i jedzenia.
Kolejna rzecz do zapamiętania. Żadna z tych atrakcji nie posiada toalet. Należy także o tym pamiętać.
Opłata za wstęp to 10000som czyli ok. 4PLN
Dojazd
Dwa największe miasta w pobliżu fortecy to Nukus i Urgench. Dojechać można na kilka sposobów:
- Kupno wycieczki. Zwiedzanie Toprak Kala, Kyzyl Kala oraz Ayaz Kala. Wyjazd z Chiwa. Cena 70USD.
- Wynajęcie kierowcy z Chiwa. Zwiedzamy to co powyżej. Cena 20USD.
- Dojazd pociągiem z Nukus. W tym przypadku dojeżdżamy do stacji Ellikkala. Następnie ze stacji kolejowej w Ellikkala musimy wziąć taksówkę do Toprak Kala. Koszt taxi ok. 5USD
- Dojazd z Urgench do Toprak Kala własnym samochodem lub z wynajętym kierowcą. Koszt taksówki to ok. 10USD.
