Sicz Zaporoska
Gdzie znajduje się Sicz Zaporoska?
Sicz Zaporska znajduje się na Chortycy – największej wyspie na Dnieprze, która to znajduje się naprzeciw nabrzeża miasta Zaporoże, poniżej DnieproGESu (największej elektrowni wodnej Ukrainy).
Wyspa rozciąga się z północnego zachodu na południowy wschód. Jej długość wynosi 12,5 km, średnia szerokość 2,5 km, powierzchnia około 2600 ha. Jest to unikatowy rejon przyrodniczy oraz historyczny.
Wstęp
Południowe obrzeża wyspy to część Zaporoże Wielka Łąka (Velyky Luh) zalana przez zbiornik Kachowka. To malownicza równina zalewowa, z zatokami, kanałami i lasem łęgowym. Rezerwat „Khortytsia” uzyskał status rezerwatu państwowego w 1993 roku. Obecnie podlega Ministerstwu Kultury Ukrainy. Od 2007 roku Narodowym Rezerwatem „Khortytsia” kieruje kandydat nauk historycznych Maksym Ostapenko.
Obecnie rezerwat narodowy „Khortytsia” obejmuje: wyspę Chortyca (Chortytsia), sąsiednie wyspy (Baida, Try Stohy, Dubovy, Rasstebin), skały Serednia i Blysnyuky, trakt Wyrwa na prawym brzegu Dniepru, a także zabytek historii o znaczeniu państwowym „Sicz Kamiańska” w regionie Chersoniu.
Historia
Wszystko zaczęło się dawno, dawno temu bo aż w latach 1553–1555. Na pobliskiej wyspie Mała Chortyca Dymitr Bajda Wiśniowiecki zbudował drewniany zamek, który po jego śmierci w 1563 roku został zniszczony przez Tatarów. Z czasem Kozacy włączyli Chortycę w system umocnień, sięgający rzeczki Mokrej Moskawki i wioski Wozniesieniówka.
W latach 1596–1648 (z krótkimi przerwami) Chortyca była obsadzana przez opłacanych ze skarbca Rzeczypospolitej Kozaków rejestrowych (kozacy zaporscy wpisani do imiennego wykazu żołnierzy i tym samym wzięci na żołd Rzeczypospolitej). Stąd też wyruszali zbuntowani Kozacy Tarasa Fedorowicza (zbrojne wystąpienie przeciw Rzeczypospolitej) w 1630 i Iwana Sulimy (powstanie Kozaków przeciw Rzeczypospolitej) w 1635 roku. W 1648 roku Bohdan Chmielnicki (przywódca powstania kozaków) rozgromił tu garnizon Kozaków rejestrowych wiernych Rzeczypospolitej. W latach 60.-70. XVII stanowiła bazę oddziałów atamana Iwana Sirki (kozacki ataman koszowy Siczy).
Obok wyspy Tomakówka i Bazawłuku, Chortyca stała się jednym z głównych miejsc kozackiej Siczy.
W lipcu 1775 powracająca z wojny z Turcją armia rosyjska pod dowództwem gen. Tekielija, na polecenie carycy Katarzyny II zniszczyła umocnienia Siczy na Chortycy.
Co zobaczyć w „Zaporizhzhya Sich”?
Sicz niestety nie jest oryginalną osadą. Została ona zrekonstruowana. Część budynków wykorzystano podczas kręcenia filmu fabularnego „Taras Bulba”. W 2009 roku kompleks został otwarty na wizyty turystyczne. Co i tak nie przeszkadza aby ją odwiedzić. Na wyspę Chortyca dojedziemy Uberem lub taxi, busami i marszrutkami. Stoi tam zrekonstruowana osada pokazująca, jak wyglądało życie Kozaków kilkaset lat temu. Wtedy przypomnicie sobie, że Kozacy to tacy panowie w szerokich spodniach, z długimi wąsami i głową nie za bogatą we włosy. Każdy palił fajkę, nosił groźną broń i wyglądał jeszcze groźniej. Kozacy wyglądali dość charakterystycznie, a ich historia była przez lata spleciona z losami Rzeczypospolitej.
Centrum wystawy to mały drewniany Kościół wstawiennictwa Najświętszej Maryi Panny, zwieńczony trzema kopułami. W sumie kompleks ma dwadzieścia trzy obiekty, które zapoznają gości z wnętrzami kozackiego mieszkania, urzędowymi i edukacyjnymi instytucjami, tradycyjną tawerną, zbrojownią. W osadzie można zobaczyć dawne uzbrojenie, wyposażenie, poznać zwyczaje, kulturę kozacką i zobaczyć, jak wyglądała izba atamana. Miejsce dość fajne, można tam spokojnie spędzić 2 lub 3 godziny. W niektóre dni można dodatkowo wziąć udział w pokazach sprawności aktorów grających Kozaków. Wtedy to można zabawić w osadzie jeszcze dłużej.
Kopce Scytyjskie
Na wyspie żyli Scytowie. Do dziś pozostały po nich pamiątki.. Na początku XX wieku było 129 kopców. Najstarszy z nich należy do epoki brązu (III tysiąclecie pne). Kopce znajdują się wzdłuż tzw. Ścieżki scytyjskiej, która niegdyś biegła wzdłuż podwyższonej części wyspy Chortyca. Dziś zrekonstruowano jedenaście kurhanów, ozdobionych kamiennymi kobietami i brązowymi stelami. Jeden z nich znajduje się tuż obok Muzeum Historii Kozaków.
Kompleks pamiątkowy i turystyczny „Zorova”Grób ”(„ Obóz scytyjski ”), poświęcony stronie historii Scytów, zajmuje około 5 hektarów powierzchni i zawiera kolejną ciekawą wystawę, która przyciąga wyspę Khortytsya – Muzeum Rzeźb Kamiennych. Tutaj możesz zobaczyć kreacje ludzkich rąk, które mają ponad tysiąc lat.
Ciekawostka
Chortyca postrzegana jest przez Ukraińców w dzisiejszych czasach jako swego rodzaju symbol narodowy i historyczny. Jedna z najbardziej popularnych wódek ukraińskich nosi na przykład nazwę Chortyca (analogicznie jak polskie „Belweder” czy „Chopin” – kojarzone są na świecie z Polską).
Informacje praktyczne
ADRES
Chortyca, ulica Stara Reduta 10, Zaporoże, obwód zaporoski
GODZINY OTWARCIA
Czynne od wtorku do niedzieli od 09:00 do 16:30
W poniedziałek obiekt jest nieczynny.
CENNIK
Dorośli – 60UAH (ok. 9,10PLN)
Dzieci, studenci, emeryci – 30UAH (ok. 4,50PLN)
Istnieje możliwość zorganizowania wycieczki.
Pełna wycieczka – czas trwania wycieczki 45 minut. Wycieczka ze zwiedzaniem obiektów
Koszt wycieczki dla grupy do 5 osób. – 216UAH (ok. 33PLN)*
Wycieczka bez zwiedzania obiektów wystawy – czas trwania wycieczki 30 minut.
Koszt wycieczki dla grupy do 30 osób. – 420UAH (ok. 64PLN)*
*Oprócz ceny za wycieczkę trzeba uiścić opłatę za wejście.
Dojazd
Do Zaporoża dostaniemy się dzięki bezpośredniemu połączeniu lotniczemu z Wrocławia i Katowic linią WizzAir. W zależności od miasta wylotu, lot potrwa niewiele ponad 2 godziny.
Natomiast dojazd z miasta nie stanowi już problemu. Mamy taxi, Uber oraz marszrutki. Tutaj rozkład jazdy busów i marszrutek: https://www.eway.in.ua/en/cities/zaporizhzhya/routes