Sanahin
Historia
Klasztor ten znajduje się w niedalekim sąsiedztwie zespołu klasztornego Hachpat. Powstał w X wieku na miejscu wcześniejszej budowli z IV-V w. za panowania ormiańskiej dynastii Bagratydów. Wybudowano tu wówczas trzy kościoły, założono wielką bibliotekę i szkołę. Klasztor wygląda niemal bliźniaczo podobnie do klasztoru Hachpat, co może sugerować, że najprawdopodobniej oba kompleksy zostały zaprojektowane przez architektów pochodzących z tej samej szkoły.
Kompleks Sanahin
Kompleks klasztorny Sanahin jest jednym z najznamienitszych zabytków armeńskiej architektury średniowiecznej i należy do Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. To cały kompleks wzniesiony w czasach panowania króla Aszota III Bagratuni (952-77), a więc jest rówieśnikiem chrześcijaństwa w Polsce. Na tablicy informacyjnej z dużym planem klasztoru polecanych do zobaczenia jest 16 budowli i obiektów. Cały kompleks od 2000 roku znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Zespół klasztorny Sanahin, który obecnie funkcjonuje, składa się z czterech kościołów, kaplicy, dwóch narteksów (krytych przedsionków), seminarium duchownego, biblioteki, dzwonnicy, dwóch grobowców rodowych oraz pozostałości murów obronnych.
Znajdują się tu trzy kościoły: kościół Świętej Matki Bożej (św. Astvazazjana), który został ufundowany w latach 928-944 przez ród Bagratydów. Największą świątynią jest kościół Odkupiciela (św. Amenaprikcha), który to został zbudowany w roku 966 na polecenie królowej Chosrowanusz. Ostatni kościół to kościół św. Akona. Prócz tego na terenie są dwie kaplice: św. Grzegorza i Kościół Zmartwychwstania (św. Harutjona), przy czym ta druga powstała dopiero w XIII wieku. We wnętrzu tego drugiego występują dwie identyczne apsydy ołtarzowe po wschodniej stronie kościoła.
Ponadto na terenie kompleksu znajdują sie: wysoka dzwonnica zbudowana na planie kwadratu z lat 1211-1235, z niewielką wieżyczką na szczycie, która w swej zachodniej elewacji posiada chaczkar z czerwonego tufu. Prócz tego na terenie kompleksu znajdziemy refektarz, gmach seminarium z końca X wieku oraz bibliotekę z 1063 roku niegdyś mieszczącą skryptorium, która została zbudowana przez królową Hranusz. W klasztorze tym w średniowieczu studiowano nauki humanistyczne i medycynę, pisano prace naukowe, działała też pracownia w której malowano miniatury.
Do biblioteki przylega kaplica św. Grzegorza z końca X wieku. To mała budowla z kopułą, zbudowana na planie wieloliścia, z zewnątrz sprawiająca wrażenie rotundy. Obecna kopuła została dobudowana znacznie później, prawdopodobnie podczas rekonstrukcji z roku 1652. Na lewo od wejścia w ścianę wkomponowano chaczkar z trzema krzyżami
Równocześnie była to nekropolia, w której chowano władców i ich rodziny. Wspomniany plan zachęca do zobaczenia grobowców: Kiurikidów, Zakarianów i Arghurjan. Na terenie klasztoru, na ścianach poszczególnych świątyń, kaplic i innych budowli, a także ustawionych oddzielnie, znajduje się kilkadziesiąt sławnych chaczkarów. Są to charakterystyczne dla Armenii kamienne płyty, niektóre dużych rozmiarów, z wykutymi na nich krzyżami, dekoracjami głównie o tematyce roślinnej, a rzadziej tekstami.
Dojazd
Klasztor Sanahin znajduje się na północy Armenii, w obrębie prowincji Lorri. W pobliżu znajduje się miasto Alawerdi.
Nie ma bezpośredniego połączenia z klasztorem Sanahin. Z Alawerdi musimy wziąć taxi.
Do Alawerdi możemy dojechać marszrutką 403, 415, 667 bezpośrednio z Erywania.
Istnieje także połączenie kolejowe Erywań – Tbilisi. Pociąg zatrzymuje się m. in. w Alawerdi.
Pociąg 327 odjeżdża z dworca centralnego w Erywaniu o godz. 21:30 a przyjeżdża do Alawerdi około godz. 3:00 nad ranem. Z Alawerdi musimy dostać się taxi lub stopem do klasztoru.
Wszelkie informacje o rozkładach jazdy znajdziecie tutaj.
